Eşimin günlüklerinin bu cildi, evvelden basılmış kitaplarında olduğu gibi esas nüshasıyla harfiyen aynıdır. Hiçbir şey es geçilip değiştirilmemiştir. Hakikatin eşimin ardında bıraktığı günlükleri sayesinde, İtalya ve dünya tarihinde yaşanmış en ilginç beş yılın iyi kötü aydınlatılabileceğini intizar ediyorum.
Edda Ciano Mussolini
BÖLÜM BİR
23 Ağustos 1937- 31 Aralık 1937
İtalya’nın Anti-Komitern Paktına Katılması
1937
22 Ağustos 1937, Pazar[1]
Eğer bir gün bu notlar açığa çıkarsa, edebi kalemim bakımından biliniz ki, arada derede yaptıklarımı, işittiklerimi ve gerçekleştirdiğim telefon görüşmelerini aklımda tutmak gayesiyle şahsım tarafından kaleme alınmıştır. Edebiyata sırtımı dönmek zorunda kaldım. Olaylar çalakalem aldığım notlarla sınırlı kaldı ve sırayla bu olayların oyuncusu, yazarı ve seyircisi oldum. İlgiyse müstacel düzenlemelerden değil hakikatten kaynaklanacaktır.
23 Ağustos 1937, Pazartesi
Bugünden itibaren günlüğü düzenli olarak tutma niyetindeyim.
Duce bana demokrasinin Slavlarda uyandırdığı etkinin, alkollün zencide uyandırdığı benzer olduğunu söyledi. Tamamen harap edici. İlâveten fevkalade rejimleri müteakip sağlam inkılâpçı akımların gerekliliğinden bahsetti.
Ingram [2], Akdeniz’deki torpido saldırısına [3] karşın sıcak bir siyasi girişimde bulundu. Hayli yüzümü ekşiterek karşılık verdim. O ise ofisimden adeta hoşnut ayrıldı.
Çinliler Şanghay’a uçak istiyor. Yaptırımlardan ta geri çekilmelerine kadar ki tavırlarına istinaden olumsuz yanıtladım. Bundan böyle yakınlık göstermemizi bekleyemezler.
24 Ağustos 1937, Salı
Suvich’yi[4] Duce’nin yanına çıkardım. Washington’da gerçekleştirdiği faaliyetleriyle ilgili verdiği rapor basmakalıp ve gereksiz sözlerle doluydu. Laf kalabalığı etmek ekseriyetle Venediklerin yaradılışında var.
Bocchini[5] bana, türlü konulardan ardından çıkacağı Almanya’ya yolculuğundan söz etti. (Duce’nin yolculuğuna yönelik talimatlar verdim.) İçişlerinde yeni bir şey yok.
Medici’yi[6], Balbo[7] ve Colonna’yla[8] girdiği münakaşayı anlatması için kabul ettim. Muhakkak sükûneti tembihledim. Haklı taraf olsa dahi, sorun çıkarıp, Şef’in canını sıkmamalı.
Montecuccoli’yi[9] Çin’e göndermeye karar verdim. İspanya’dan iyi haberler var. Taarruz galip geliyor. Kuşatmaya belki bugün belki yarından da yakın olduğumuz Santander’in bir an önce düşmesi için su tedarikini kesmesini söyleyen bir telgraf çektim.
25 Ağustos 1937, Çarşamba
Santander bugün ordularımızın saldırısıyla düştü. Pilotlarımızın Şam-Paris’ten varışını beklerken Duce’yi havaalanında bilgilendirdim. Memnun kaldı. Bugün benden iyi haberler beklediğini söyledi. Bugün için büyük bir zafer kazandık. Mahkûmların 50.000’i aşkın olacağı düşüncesindeyim. Guadalajara’nın günlerini hatırlıyorum da insanlar dehşete düşmüştü. Russo’yla vaziyetle ilgili konuştuk. Diken üstünde olsak da inancımız tam.
[…]
26 Ağustos 1937, Perşembe
Santander Zaferi’nde ciddi kayıplar verildi. Bu nihayetin methali değil, buna hala var. Ne olursa olsun Kızıl İspanyollara ağır bir darbe indirildi.
[Devam Etmekte]
[1] Ciano günlüğe başladığı tarihin bir önceki günün sayfasına, 22 Ağustos’a, bunları sonradan yazmıştır.
[2] Edward Maurice Ingram, 1935’ten 1937’ye kadar Roma’daki Britanya Büyükelçiliğinde maslahatgüzarlık yaptı. Büyükelçinin yokluğunda görevleri Ingram devralıyordu.
[3] İki hafta öncesinde “British Corporal” adındaki bir İngiliz gemisi dahil, İspanyol Cumhuriyetçilerinin gemilerine, denizaltılar ve uçaklarla saldırılmıştı.
[4] Fulvio Suvich, Washington’daki İtalyan Büyükelçi.
[5] Arturo Bocchini, Polis Şefi.
İtalyanca Aslından Çeviren:
Bartu ŞİMŞEK